Оқушылардың адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға, дамытуға, тәрбиелеуге ықпал ету ашық сабақ

Мақсаттары:

а) оқушылардың адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруға, дамытуға, тәрбиелеуге ықпал ету;

Б) оқушыларға адамдар арасында өмір сүруге үйренуге көмектесу;

В) оқушылардың жаңа өмірлік құндылықтарын қалыптастыруға ықпал ету.

Г) сыни ойлауды, топтық жұмыс дағдыларын дамыту, диалог жүргізе білу және өз ұстанымын дәлелдеу, талқыланатын мәселелердің ымыралы шешімдерін табу.

Д) оқушылардың шығармашылық белсенділік деңгейін арттыруға ықпал ету.

 Олардың әрқайсысы тапсырма алады: 1) адам қасиеттері туралы афоризмдерді таңдау (сынып дизайны); 2) "адамды бақытты ететін не?"; 3) сынып сағатына өлеңдерді үйрену.

Адамда екі әлем бар:

 Бізді жасайтын біреу,

Біз ғасырдан қалған тағы бір

Шығармашылығымды қарай біздің күштер.

 Н.Заболоцкий.

Адамгершілік-рухани тәрбиенің маңызы
Мақсаты: Оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу, баланың жеке тұлғалық қабілетін қалыптастыру мен дамытудың аса маңызды бір саласы, ұжымға, қоғамға, Отанға, еңбекке, өз міндеттеріне және өз басына жауапкершілігін қалыптастыру.
Көрнекіліктер: Нақыл сөздер, ұлы тұлғалардың ұлағатты сөздері.
Әдісі: Пікірталас, сұрақ - жауап, әңгімелесу.

Тәрбие сағатының барысы:
I кезең: Тәрбие сағатымен таныстыру
II кезең: Оқушылардың Адамгершілік жайлы түсінігі
III кезең: Саяхатқа шығу ойыны
IV кезең: Адамгершіліктің негізгі қағидаларын білесің бе? (Өз ойын ортаға салу)
V кезең: Пікірсайыс (қорытындылау)

Кіріспе сөз. Адамның адамгершілік, саналылық дәрежесі оның тәртібі мен іс - әрекетін анықтайтыны әлдеқашан дәлелденген.
«Тәрбиесіз адам адамгершілік жағынан надан, дүмше, - деп жазды В. А. Сухомлинский, - бұл да бір, ақаулы двигательмен ұшырылған самолет те бір, өзі өледі, өзгені де ала кетеді».
Адамгершілікке тәрбиелеу баланың жеке басын қалыптастыру мен дамытудың аса маңызды бір саласы, ұжымға, қоғамға, Отанға, еңбекке, өз міндеттеріне және өз басына қатынасын қалыптастыруды көздейді.
Адамның бойынан адамгершілік қасиеттер табылса, әрине сымбатты, парасатты көрінеді.
Адамгершілік – адамның асыл қасиеті.
Жүсіп Баласағұн адамгершілік пен инабаттылықтың төрт қасиетін 6600 тармақтан, 72 тараудан тұратын «Құтты білік» дастанында көрсетіп берді.
Шығыстың ұлы ғалымы Әл - Фараби: «Жас жеткіншектеріңізді көрсетіңіз, мен сіздердің болашақтарыңызды айтып берейін» деген екен.
Бүгінгі тәрбие сағатымызда адамгершілікті сендер қалай түсінесіңдер, әдеп нормаларын білесіңдер ме, өзара пікірлесіп ой бөлісеміз. Ал балалар, сөз кезегі өздеріңде.

Адамгершілік бастауы неде?
1 - оқушы. Адам тумысынан жамандыққа үйір емес. Ол жылдар өте келе өніп шығады. Жақсылық өнімнің шыққаны немесе оны жамандықтың арам шөптері басып кеткені сонда ғана белгілі болады. Ізеттілік пен сыпайылық сияқты адамгершілік түрлері отбасынан басталады.

1.Мотивациялық блок. Мұғалім: біздің бүгінгі әңгімеміз " Сәлем , адам!"Сіз қалай ойлайсыз, адам болу қиын ба?Сіздің ойыңызды өмір үлгісімен растаңыз. Көріңіз айтуға пікір жазушы М. Горький: "Адам деген - ардақты ат!"автор бізге ұсынғандай. Енді сұраулы интонациямен айтуға тырысыңыз: "адам-бұл мақтаншақ па?"Не өзгерді? Сіз қандай ойға көбірек сүйенесіз? Мамардашвили: "адам - бұл адам болу үшін күнделікті күш", - деді.Міне, кейбір әлемдер туралы Заболоцкий айтты (эпиграфты оқыңыз).

2.Тұжырымдамамен жұмыс. Оқушы: Ожеговтың "түсіндірме сөздігіне" қараңыз. Сөздің бірінші мағынасында: "адам - ойлау мен сөйлеу қабілеті, құралдарды жасау және оларды әлеуметтік жұмыс процесінде пайдалану қабілеті бар тірі жан.» Мұғалім: адамды басқа тіршілік иелерінен не ерекшелендіреді? Сіз тағы не қосар едіңіз? Енді адам сөзін өзіңіз шешейік (балаларға мінез-құлық қасиеттері бар карталар ұсынылады. Олардың міндеті - "адам"өрісін толтыру).

А-адал

Д-дарынды

А-ақылды

М-мейрымды

Неліктен сіз барлық қасиеттерді таңдамадыңыз?Афоризмдер-қанатты өрнектер қандай қасиеттер туралы айта алады? (кабинетті ресімдеген топтың сөз сөйлеуі)

3.Оқушылар ұсыныс жасады:

 1.Уважен десең - біл басқа да құрметтеу.(мақал)

2.Адам басқалардың өзіне деген көзқарасына ғана бай, әлемде нақты байлық жоқ.(А. Ахматова)

3.Басыңды тастама: сүрінесің.(мақал)

 4.Ұшақтарда жату-сынықтарды көру мүмкін емес.(мақал)

 5.Бос бөшке дірілдейді.(мақал)

Мұғалім: бізді кім адам етеді? Адамның әдеті мен ерік-жігерінің ауызша портретін салыңыз( суреттеуге болады). Олардың айырмашылығы неде болады?

Мұғалім:" адам үш жағдайда танылады: сыни жағдайларда, абсолютті еркіндікте және сәттілік жағдайында", - деді Спиноза.Кейбір жағдайларды талдауға уақыт келді.

6.Мұғалім: сонымен адамды адам етеді? Өз бетімен жұмыс істей білу. Кеңестерді тыңдайық.

7.Мұғалім: топтардың бірі "адамды бақытты ететін не?"(қарау және пікірлер)

8.Мұғалім: адам ойлау қабілетімен ерекшеленеді. Ойлау үшін тағамды таңдап, шағын эссе жазыңыз.

 1.Ең жақсы күн - бүгін.

2.Ең үлкен қателік - үміт жоғалту.

 3.Ең үлкен әлсіздік-жек көру.

4.Ең үлкен бұзушы-сөйлеуші.

5.Ең нелепая сызық сипаттағы әсер етуі.

 6.Ең қауіпті адам-өтірікші.

7.Ең үлкен байлық-денсаулық.

8.Сіз бере алатын немесе алатын ең үлкен сыйлық - бұл махаббат.

Отбасындағы тәрбиені адам өз өмірінің «Алтын бесігі» мектеп қабырғасында жалғастырып, өмір заңдылықтарын үйренеді. Мектепте халқымыздың әдептілік, әдемілік, имандылық, қайырымдылық, яғни рухани адамгершілік тағылымдарын – еліміздің дәстүрін ата - ана мен ұстаз тағылымдарын өз білімдерімізбен жалғастырамыз.
Адамгершілік қасиет ең бірінші әр оқушының отбасын сыйлаудан басталады. Әке - шешеге ешқашан дауыс көтеруге, сөз қайтаруға болмайды. Ата - анасын сыйламаған адам басқа біреуді сыйлап жетістірмейді. Ата - ананы ренжітпеу – әр баланың өмір бойғы міндеті. 
Адам қандай жоғары лауазымда қызметте жүрсе де ізеттілікті жоғалтпауы тиіс.
Үлкен адамдарға қоғамдық көліктерде орын беру, сұрақтарына дұрыс жауап беру қажет.
Мұғалім. Адамгершілікке байланысты проблемалық жағдаяттарды шешу үшін саяхатқа шығу ойынын ойнайық.
Сұрақтар:
– Мектептен үйге қарай жүгіріп келе жатқанда, алдыңнан бір үлкен кісі шықты. Сен не істер едің?
– Үлкен кісімен амандасып жол беремін.
– Өзіңнен үлкен кісілер әңгімелесіп отырған кезде сен не істеуің керек?
– Үлкендердің әңгімесін бөліп, сөзге араласуға болмайды.
– Егер тығыз шаруам болса, «кешіріңдер» деп айтар едім.
– Көшеде біреу жөн немесе жол сұраса не істер едің?
– Асықпай түсіндіріп беремін.
– Автобуста, қоғамдық орындарда егде адамдарды көрсең не істеген жөн?
– Үлкен кісілерге әрдайым орын беру керек.
– Үлкен кісілермен қалай сөйлесу керек?
– Үлкен кісімен «Сіз» деп сөйлесу керек.
– Әдептілік деген не?
– Адамдардың жүріс - тұрысы мен өзара қарым - қатынасының ережелері.